چکیده
در جامعه امروزه با رشد جمعيت و افزايش تردد وسايل نقليه، افزايش عرضه به تنهايي قادر به پاسخگويي تقاضاي حمل و نقل نيست. از جمله راه حلهاي كارآمد كاهش ترافيك، اعمال روشهاي مديريت تقاضا است. در اين راستا در اين پژوهش، سياستهاي جذبي بهبود سيستم اتوبوسراني و تاكسيراني محدوده، تكميل خطوط مترو، افزايش امكانات دوچرخه و تشويق همپيمايي و در مقابل آن سياستهاي دفعي قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي، افزايش قيمت پاركينگ و محدوديت زوج و فرد در محدوده مركزي شهر اصفهان مورد بررسي قرار ميگيرند. بدين منظور از روش مدلهاي پوياي سيستمي كه در مقايسه با ساير مدلها به دليل در نظرگيري روابط علي معلولي و بازخورد ميان متغيرها و لحاظ كردن تأخير و يا اثرات غيريكسان پارامترها در طول زمان، روش مناسبي براي ارزيابيهاي بلندمدت قلمداد ميشود، استفاده گرديده است. گردآوري اطلاعات در اين مطالعه، با استفاده از اطلاعات موجود در شهرداري اصفهان و مطالعات پيشين صورت گرفته در اين زمينه، انجام شده است. سياستها براي ده سال اجرا شده و براساس ميزان تاثير آنها بر روي سه شاخص آلودگي هوا، مصرف انرژي و رواني ترافيك امتيازدهي و رتبهبندي ميشوند. همچنين تاثير سياستها بر نوع وسيله حمل و نقلي انتخابي مردم به طور كلي بيان شده است. در انتها نيز برخي سياستهاي دفعي را با سياستهاي جذبي موثرتر تركيب نموده، تا اثرات ناشي از اعمال همزمان دو نوع سياست در قالب يك بسته سياستي مورد ارزيابي قرار گيرد. از جمله نتايج مطالعه آن است كه در محدوده مركزي در نظر گرفته شده در شهر اصفهان، به ترتيب سياستهاي تكميل خطوط مترو، بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT، افزايش امكانات دوچرخه، قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي، افزايش قيمت پاركينگ، بهبود سيستم اتوبوسراني، بهبود سيستم تاكسيراني، محدوديت زوج و فرد و تشويق همپيمايي در كاهش حجم ترافيك و به تبع آن، كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي و افزايش رواني ترافيك خيابانها در آينده، موثر بودهاند. در تركيب ابزارهاي سياستي نيز به ترتيب سياستهاي تركيبي "تكميل خطوط مترو+ قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي"، "بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT + قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي"، "تكميل خطوط مترو + محدوديت زوج و فرد"، "بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT + محدوديت زوج و فرد" و "تشويق همپيمايي+ قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي" موثرترين سياستها در افزايش رواني ترافيك و كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي در محدوده مركزي شهر اصفهان، در آينده بودهاند. تاثير اعمال سياستهاي تركيبي در كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي و افزايش رواني ترافيك، بيش از سياستهاي منفرد است. به طوري كه به جز بسته "تشويق همپيمايي+ قيمتگذاري ورود به محدوده مركزي"، هر چهار بسته ديگر تاثير بيشتري داشتهاند.