چکیده 

در جامعه امروزه با رشد جمعيت و افزايش تردد وسايل نقليه، افزايش عرضه به تنهايي قادر به پاسخگويي تقاضاي حمل و نقل نيست. از جمله راه حل­هاي كارآمد كاهش ترافيك، اعمال روش­هاي مديريت تقاضا است. در اين راستا در اين پژوهش، سياست­هاي جذبي بهبود سيستم اتوبوسراني و تاكسيراني محدوده، تكميل خطوط مترو، افزايش امكانات دوچرخه و تشويق هم­پيمايي و در مقابل آن سياست­هاي دفعي قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي، افزايش قيمت پاركينگ و محدوديت زوج و فرد در محدوده مركزي شهر اصفهان مورد بررسي قرار مي­گيرند. بدين منظور از روش مدل­هاي پوياي سيستمي كه در مقايسه با ساير مدل­ها به دليل در نظرگيري روابط علي معلولي و بازخورد ميان متغيرها و لحاظ كردن تأخير و يا اثرات غيريكسان پارامترها در طول زمان، روش مناسبي براي ارزيابي­هاي بلندمدت قلمداد مي­شود، استفاده گرديده است. گردآوري اطلاعات در اين مطالعه، با استفاده از اطلاعات موجود در شهرداري اصفهان و مطالعات پيشين صورت گرفته در اين زمينه، انجام شده است. سياست­ها براي ده سال اجرا شده و براساس ميزان تاثير آن­ها بر روي سه شاخص آلودگي هوا، مصرف انرژي و رواني ترافيك امتيازدهي و رتبه‌بندي مي­شوند. همچنين تاثير سياست­ها بر نوع وسيله حمل و نقلي انتخابي مردم به طور كلي بيان شده است. در انتها نيز برخي سياست­هاي دفعي را با سياست­هاي جذبي موثرتر تركيب نموده، تا اثرات ناشي از اعمال همزمان دو نوع سياست در قالب يك بسته سياستي مورد ارزيابي قرار گيرد. از جمله نتايج مطالعه آن است كه در محدوده مركزي در نظر گرفته شده در شهر اصفهان، به ترتيب سياست­هاي تكميل خطوط مترو، بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT، افزايش امكانات دوچرخه، قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي، افزايش قيمت پاركينگ، بهبود سيستم اتوبوسراني، بهبود سيستم تاكسيراني، محدوديت زوج و فرد و تشويق هم­پيمايي در كاهش حجم ترافيك و به تبع آن، كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي و افزايش رواني ترافيك خيابان­ها در آينده، موثر بوده‌اند. در تركيب ابزارهاي سياستي نيز به ترتيب سياست­هاي تركيبي "تكميل خطوط مترو+ قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي"، "بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT + قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي"، "تكميل خطوط مترو + محدوديت زوج و فرد"، "بهبود سيستم اتوبوسراني با احتساب BRT + محدوديت زوج و فرد" و "تشويق هم­پيمايي+ قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي" موثرترين سياست­ها در افزايش رواني ترافيك و كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي در محدوده مركزي شهر اصفهان، در آينده بوده‌اند. تاثير اعمال سياست­هاي تركيبي در كاهش آلودگي هوا و مصرف انرژي و افزايش رواني ترافيك، بيش از سياست­هاي منفرد است. به طوري كه به جز بسته "تشويق هم­پيمايي+ قيمت­گذاري ورود به محدوده مركزي"، هر چهار بسته ديگر تاثير بيشتري داشته‌اند.