چكيده

سرعت‌كاه‌ها به‌عنوان ابزارهاي آرام‌سازي ترافيك بر پارامترهاي جريان ترافيكي زيادي تأثير مي‌گذارند. بررسي اين تأثيرات با در نظر گرفتن شرايط هر معبر و با توجه به جمع‌بندي مشاهدات و اطلاعات آماري بررسي‌شده براي تحليل‌گران ترافيكي حائز اهميت است. در مطالعات انجام‌شده در سال‌هاي گذشته غالباً به بررسي تأثير پارامترهاي جريان ترافيكي نظير سرعت، چگالي، حجم ترافيك، ظرفيت و پارامترهاي ايمني بر خودروهاي سواري پرداخته شده است. در اين پژوهش از جريان ترافيك خيابان امام خميني (ره) واقع در شمال شهر اصفهان به‌طور مستقيم تصويربرداري شد. سپس با بازبيني فيلم‌هاي برداشت شده با سرعت آهسته و فريم به فريم اطلاعاتي نظير فريم عبور هر خودرو، تعداد خودرو و شماره خط عبوري استخراج گرديد. با اطلاعات به دست آمده تأثير سرعت‌كاه بر سرعت انواع خودروها با و بدون در نظر گرفتن چگالي جريان و همچنين تأثير اين ابزار بر تغييرات ضريب همسنگ سواري بررسي شده است. نتايج حاصل از تغييرات سرعت جريان، محدوده تأثير 100 متر قبل از سرعت‌كاه را براي انواع خودروها نشان دادند. برابري تقريبي شتاب كاهشي و شتاب افزايشي خودروهاي دو كلاس سواري و وانت در نمودارهاي پروفيل سرعت براي قبل و بعد از سرعت‌كاه مشاهده شد؛ درحالي‌كه براي دو كلاس اتوبوس-ميني‌بوس و كاميون-كاميونت شيب تغييرات سرعت در محدوده 60 متر قبل از سرعت‌كاه نسبت به 54 متر بعد از سرعت‌كاه به‌طور قابل‌توجهي متفاوت بود. پروفيل سرعت در محدوده قبل و بعد از سرعت‌كاه براي دو كلاس اتوبوس-ميني‌بوس و كاميون-‌كاميونت نشان داد حداقل سرعت عبور خودروهاي سنگين الزاماً در مقطع سرعت‌كاه اتفاق نمي‌افتد. بازه 10 متري بعد از سرعت‌كاه موقعيتي بود كه حداقل سرعت خودروهاي سنگين در آن بازه اتفاق افتاد. همچنين كاهش سرعت خودروهاي سنگين‌تر در مقايسه با خودروهاي سبك‌تر در حدود 60 متر قبل از سرعت‌كاه با شيب بيشتري اتفاق مي‌افتد. بررسي‌ تغييرات سرعت از منظر چگالي جريان نشان داد تغييرات چگالي تأثير قابل‌توجهي بر تغييرات سرعت خودروهاي سبك در هنگام عبور از روي سرعت‌كاه دارد. در نقطه مقابل، تغييرات چگالي تأثير اندكي بر تغييرات سرعت خودروهاي سنگين خواهد داشت. نتايج تغييرات ضريب همسنگ سواري در طول محدوده تأثير سرعت‌كاه يك روند افزايش در اين پارامتر را نشان مي‌دهند. اين افزايش در محدوده بعد از سرعت‌كاه به ميزان بيشتري اتفاق افتاده است؛ به‌طوري‌كه مي‌توان نتيجه گرفت تأثير عمده سرعت‌كاه بر ضريب همسنگ سواري در محدوده بعد از سرعت‌كاه مي‌باشد. مطابق با نتايج پژوهش حاضر،ضريب همسنگ سواري در محدوده بعد از سرعت‌كاه نسبت به محدوده بيرون از تأثير سرعت‌كاه، حدود 65 درصد افزايش يافته است.