چکیده:

تقاطع‌­هاي شهري به عنوان گلوگاه­‌هاي ترافيكي، نقش قابل توجهي را در سرويس‌­دهي به ترافيك عبوري دارند. در اين راستا، پارامترهاي تأثيرگذار مختلفي وجود دارند كه مي­‌توانند در بهبود سطح عملكرد تقاطعات نقش داشته ­باشند.  ايمني تقاطعات مي تواند به عنوان يكي از مهمترين شاخص‌­هاي حمل‌ونقلي مورد بررسي قرار گيرد. شاخص‌­هاي ايمني جانشين از جمله شاخص­‌هاي ايمني كنش‌­گرا هستند كه مي‌توان به كمك آنها، بدون رخداد تصادف، ايمني تقاطعات يا هر معبر ديگري را مورد ارزيابي قرار­داد. تداخل­هاي ترافيكي به عنوان يكي از شاخص­هاي ايمني جانشين در واقع يك موقعيت نزديك به تصادف هستند كه مي­‌توانند خطرساز باشند. در اين پژوهش با استفاده از شبيه‌­سازي، تقاطع جنوب پل آذر در شهر اصفهان مورد ارزيابي ايمني و ترافيكي قرار گرفت. پس از شبيه‌­سازي و كاليبراسيون تقاطع در نرم‌­افزار VISSIM، مهمترين پارامترهاي زمان‌­بندي و ترافيكي مؤثر در ايمني و تأخير تقاطع بررسي شدند. سپس 117 سناريوي ترافيكي در سه حالت دو، سه، و چهار فازه تعريف شدند. اين سناريوها به كمك روابط موجود در راهنماي ظرفيت معابر به صورت غير هوشمند زمان­‌بندي شدند. پس از شبيه‌­سازي، خروجي نرم­‌افزار VISSIM به صورت خط سير وارد نرم‌­افزار تحليل شاخص‌­هاي ايمني جانشين (SSAM) شد و سپس تعداد انواع تداخلات براي هر سناريو بدست آمد. در نهايت براي تمامي شاخص‌­ها مدل سازي صورت گرفت. سپس بهترين مدل­‌هاي خطي برازش شده براي تأخير و انواع تداخل ارائه شد و پارامترهاي تأثيرگذار روي اين شاخص‌­ها مشخص گرديد. در اين پژوهش مشخص شد شاخص نسبت زمان سبز متوسط به زمان چرخه مهمترين پارامتر زمانبندي در مدل­سازي خطي است و افزايش اين شاخص باعث كاهش تأخير، تداخلات جلو به عقب، تداخلات تغيير خط و مجموع تداخلات مي­شود و همچنين باعث افزايش تداخلات متقاطع مي­‌گردد. به كمك اين­ نتايج مي­‌توان بهترين زمان­بندي يا فازبندي را براي سناريوهاي ترافيكي مختلف بدست­ آورد. در اين مدل­‌ها ساير پارامترهاي تأثيرگذار در محاسبه­‌ي تداخلات و تأخير شامل پارامترهاي حجمي هستند.