چکیده:

توصيف و تحليل سيستم‌هاي پيچيده در انواع مختلف اجتماعي، زيستي، فيزيكي، حمل‌و‌نقلي و ديگر گونه‌هاي آن به كمك نظريه شبكه قابل انجام است. در شبكه‌هاي حمل‌و‌نقلي استفاده از اين نظريه براي تحليل شبكه با توجه به تنوع گونه‌هاي حمل‌و‌نقلي و وسعت منطقه مورد بررسي، به روش‌هاي مختلفي امكان‌پذير است. رشد روز‌افزون جمعيت و به دنبال آن افزايش نياز به جابه‌جايي، موجب افزايش ترافيك، آلودگي و ... مي‌شود. براي جلوگيري از اين مشكلات، سيستم‌هاي حمل‌و‌نقلي مختلفي مانند سيستم‌هاي حمل‌و‌نقلي بين‌گونه‌اي و چند‌گونه‌اي مورد بررسي قرار مي‌گيرند. از جمله مدل­‌هاي جديدي كه در سال‌هاي اخير به‌منظور در نظر گرفتن خصوصيات چند‌گونه‌اي شبكه وارد حيطه حمل‌و‌نقل شده، انتزاع و تحليل چند‌لايه شبكه است. تشكيل ساختار چند‌لايه و تحليل آن براي يك شبكه موجب ايجاد درك عميق‌تر و بررسي دقيق‌تر شبكه نسبت به حالت تك‌لايه مي‌شود.

در پژوهش پيش رو با در نظر گرفتن شبكه هر گونه حمل‌و‌نقلي به‌عنوان يك لايه، ساختار چند‌لايه براي شبكه حمل‌و‌نقل شهر اصفهان تشكيل شده است. به‌منظور واقعي‌تر شدن نتايج حاصل از پژوهش، با در نظر گرفتن زمان‌سفر هر كمان به‌عنوان وزن آن، شبكه وزن‌دار گرديده است.

براي بررسي تأثير ناشي از گسترش شبكه حمل‌و‌نقل به دليل اضافه شدن خطوط BRT و مترو، شبكه اصفهان در چهار سال مختلف از سال 1390 تا سال افق 1400 مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از بررسي چهار شاخص مركزيت در سال‌هاي مختلف، نشان‌دهنده عملكرد مثبت و مؤثر توسعه حمل‌و‌نقل همگاني در شهر اصفهان بوده است. بررسي روند تغييرات در سال‌هاي مختلف، بهبود دسترسي در شبكه، كاهش تمركز امكانات مختلف در يك نقطه و ايجاد يكنواختي بيشتر در شبكه را نشان مي‌دهد.